زنان و هیستروسکوپی چیست؟
هیستروسکوپی روشی تشخیصی درمانی است که به پزشک این امکان را میدهد تا داخل رحم را به منظور تشخیص و درمان مواردی مانند خونریزی غیر طبیعی واژن بررسی کند. طی هیستروسکوپی، ابزاری به نام هیستروسکوپ که لولهای نازک است
که در انتهای آن دوربین قرار دارد، برای بررسی دهانهی رحم و داخل رحم، وارد واژن و سپس رحم میگردد.
این عمل در ایران با روش بیهوشی عمومی انجام می شود. هیستروسکوپی معمولا نیاز به بستری ندارد حتی برای یک شب.
هیستروسکوپی یک روش بسیار ساده است و در صورتی که فقط قصد تشخیص وجود داشته باشد، ممکن است پنج الی ده دقیقه و یا در مواردی، نهایتا 30 دقیقه به طول انجامد .
آیا هیستروسکوپی دردناک است ؟
احساس درد پس از انجام هیستروسکوپی در افراد مختلف متفاوت است. اغلب زنان دردی ندارند یا ممکن است کمی درد احساس کنند که به راحتی قابل تحمل است و در آن صورت می توان از داروهای مسکن ها برای کاهش درد استفاده کرد. البته قبل از مصرف هر گونه مسکن لازم است با پزشک مشورت نمایید.
موارد کاربرد هیستروسکوپی:
پزشک معمولاً برای تشخیص و درمان ناهنجاری های رحمی که میتوانند باعث مشکلات متعددی در خانمها و یا حتی باعث ایجاد مشکل ناباروری شده باشند، از هیستروسکوپی استفاده میکند. در ادامه به برخی از موارد کاربرد هیستروسکوپی اشاره می کنیم:
•تشخیص و یا درمان پولیپ رحم و فیبروم های رحمی: از هیستروسکوپی برای تشخیص و یا از بین بردن پولیپ رحم و یا فیبروم های رحمی استفاده میشود؛
•تشخیص و درمان مشکلات اندومتر (لایه داخلی رحم): با کمک هیستروسکوپی می توان مشکلاتی در اندومتر مانند چسبندگی ها و یا سندروم آشرمن را تشخیص داد. در سندروم آشرمن یک قسمت یا کل اندومتر از بین رفته است، که می تواند منجر به تغییر در الگوی قاعدگی، آمنوره (قطع قاعدگی) و همچنین مشکل ناباروری گردد. همچنین هیستروسکوپی می تواند به پزشک کمک کند که چسبندگی های رحمی را شناسایی کرده و آن ها را از بین ببرد؛
•تشخیص ناهنجاری های رحمی: یکی دیگر از موارد کاربرد هیستروسکوپی، بررسی وجود ناهنجاری های رحمی است که ممکن است مادرزادی باشند. ناهنجاری هایی مانند وجود سپتوم در رحم، رحم دوشاخ، رحم تک شاخ و ...؛
•خونریزی غیر طبیعی واژن: هیستروسکوپی همچنین میتواند به شناسایی علت خونریزی شدید یا طولانی مدت قاعدگی و همچنین خونریزی غیر طبیعی واژن بین دوره های قاعدگی و یا بعد از یائسگی، کمک کند؛
•فرسایش آندومتر(ablation): روشی است که در طی هیستروسکوپی از ابزارهای جراحی خاص دیگری، برای از بین بردن پوشش داخلی رحم به منظور درمان برخی از دلایل خونریزی های شدید، استفاده می شود؛
بهترین زمان انجام هیستروسکوپی
بهترین زمان برای انجام هیستروسکوپی، چند روز تا یک هفته پس از پایان قاعدگی میباشد زیرا در این زمان پزشک بهترین دید را برای بررسی قسمت داخلی رحم دارد.
مراقبت های بعد از هیستروسکوپی
بسیاری از زنان پس از انجام هیستروسکوپی، قادر به بازگشت به فعالیت های عادی خود در همان روز میباشند، اما برخی دیگر ترجیح میدهند تا پایان روز استراحت کنند. البته لازم به ذکر است در صورت استفاده از بیهوشی عمومی، ممکن است نیاز به چند روز استراحت وجود داشته باشد.
پس از اتمام هیستروسکوپی شما میتوانید تغذیهی طبیعی و روزانهی خود را از سر بگیرید. البته ممکن است انقباضات رحمی، مشابه انقباضات دوران پریود را تجربه کنید و یا حتی تا چند روز لکه بینی یا خونریزی غیر طبیعی واژن داشته باشید که این موارد طبیعی هستند و جای نگرانی نیست مگر آنکه خونریزی یا دردهای شدید وجود داشته باشد که در آن صورت لازم است به پزشکتان اطلاع دهید.
همچنین اجتناب از رابطه جنسی به مدت یک هفته و یا تا زمانی که خونریزی و لکه بینی به طور کامل قطع گردد، توصیه می شود تا خطر ابتلا به عفونت کاهش یابد.
عوارض هیستروسکوپی
هیستروسکوپی در کل روشی بسیار کم خطر می باشد اما مانند هر روش دیگری ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد به خصوص در زنانی که علاوه بر هیستروسکوپی تشخیصی، تحت هیستروسکوپی درمانی نیز قرار می گیرند. هیستروسکوپی تنها در صورتی انجام می شود که منافع انجام آن بیشتر از عوارض احتمالی آن تصور شود. برخی از عوارض هیستروسکوپی عبارتند از:
•آسیب تصادفی به رحم: این عارضه رایج نیست اما ممکن است نیاز به درمان با آنتی بیوتیکها در بیمارستان وجود داشته باشد و یا در موارد نادر لازم است جراحی دیگری برای ترمیم عارضهی ایجاد شده انجام شود؛
•آسیب تصادفی به دهانهی رحم: این عارضه نادر است و معمولا به سادگی ترمیم میشود؛
•خونریزی بیش از حد در حین یا بعد از هیستروسکوپی از دیگر عوارض هیستروسکوپی است و معمولا زمانی اتفاق میافتد که درمان تحت بیهوشی عمومی انجام شود. غالباً میتوان این عارضه را با درمان های دارویی کنترل کرد؛
•عفونت رحم: این عارضه که ممکن است یکی دیگر از عوارض هیستروسکوپی باشد، میتواند باعث ایجاد ترشحات بدبوی واژن یا تب و خونریزی شدید شود. عفونت به وجود آمده معمولا با یک دورهی کوتاه استفاده از آنتی بیوتیکها درمان خواهد شد؛
•احساس ضعف: معمولا از هر 200 زنی که تحت هیستروسکوپی قرار گرفته اند، یک مورد دچار احساس ضعف می شوند و این احساس بیشتر در افرادی اتفاق میافتد که هیستروسکوپی بدون بیهوشی انجام داده اند.
مزایای هیستروسکوپی
از مزایای هیستروسکوپی میتوان به دوران نقاهت کوتاه، بروز کمترین عوارض و کاهش احتمال عفونت به دلیل عدم ایجاد برش بر روی بدن اشاره کرد. همچنین از دیگر مزایای هیستروسکوپی میتوان به امکان درمان برخی از ناهنجاری ها و بیماری های رحمی همزمان با تشخیص آن اشاره نمود.